U muzici se, pored nota, koriste i oznake za način sviranja date kompozicije.
TEMPO označava brzinu kompozicije tj. dela. U cilju što preciznijeg određivanja tempa najčešće
se koristi metronom.
DINAMIКA je jačina kojom se izvodi kompozicija. Obeležava se početnim slovima italijanskih reči ili oznakama koje se pišu ispod linijskog sitema.
Tempo (brzina) | Značenje | Broj otkucaja |
Prestissimo | veoma brzo | > 200 |
Presto | brzo | 170 – 200 |
Allegro | umereno brzo | 120 – 170 |
Moderato | umereno | 100 – 120 |
Andante | srednji tempo | 80 – 100 |
Adagio | sporo | 65 – 80 |
Larghetto | sporije | 55 – 65 |
Largo | veoma sporo | < 55 |
Promena tempa | Značenje | Skraćenica |
accelerando | postepeno ubrzavanje | accel. |
ritardando | postepeno usporavanje | ritard. |
Dinamika (jačina) | Značenje | Skraćenica |
fortissimo | veoma glasno | ff |
forte | glasno | f |
mezzo forte | srednje glasno | mf |
mezzo piano | srednje tiho | mp |
piano | tiho | p |
pianissimo | veoma tiho | pp |
pianissimo possibile | najtiše moguće | ppp |
Promena dinamike | Značenje | Skraćenica |
crescendo | postepeno pojačavanje | cresc. |
decrescendo | postepeno stišavanje | decresc. |
Artikulacija | Značenje |
legato | povezano |
non legato | nepovezano |
staccato | kratko, odsečno |
tenuto | utisnuto |