Pod terminom klasična muzika smatra se umetnička muzika koja svoje poreklo vodi iz tradicije liturgijske i svetovne muzike. Klasična muzika obuhvata veoma dugi period od šestog veka pa sve do današnjih dana. Pa ipak, glavne karakteristike unutar ove tradicije uspostavljene su u periodu između 1550. i 1900. godine.
Klasična muzika, ili u narodu zvana ozbiljna muzika, u svakodnevnom govoru koristi se za razlikovanje umetničke muzike od muzike koju označavamo kao narodnu, zabavnu ili popularnu, kod kojih je osnovni cilj zabava i sticanje profita, a ne umetničko izražavanje.
Međutim, nesporno je da i unutar popularnih žanrova postoje takve kompozicije koje su postigle izuzetnu umetničku vrednost, ali nisu stvarane po klasičnom kanonu, te se stoga ne ubrajaju u klasičnu muziku. Iako se klasična muzika izdvaja po svojoj umetničkoj vrednosti, nije sasvim korektno ograničavati pojam umetničke muzike samo na klasičnu. Klasičnu muziku su stvarali veliki majstori evropske muzičke prošlosti. Ovim izrazom se prvenstveno označava muzika stvarana od epohe baroka (početak 17. veka), pa sve do kompozitora našeg doba.
Osim ovako definisane, postoje i neke specifične klasične muzike, kao na primer klasična muzika Indije, koja ima izgrađene lestvice i muzičke sisteme, pa i vlastite stvaraoce. Specifično obeležje klasične muzike novijeg razdoblja (20. i 21. vek) jeste da je sve više stvaraju i kompozitori zemalja izvan Evrope, pretežno pod uticajem folklora svojih zemalja.
Evropska umetnička muzika u velikoj meri se razlikuje od mnogih drugih neevropskih klasičnih i nekih popularnih muzičkih oblika po svom sistemu muzičke notacije, koji se koriste od 16. veka.
Kompozitori koriste zapadnu muzičku notaciju kako bi ukazali izvođačima na visine zvuka (npr. melodiju, nivoe basova, akorde), tempo, metriku i ritam muzičkog komada. Ovo svakako može ostaviti manje prostora za praktično izvođenje, kao što su improvizacija i ad libitum ornamentacija, koji se često čuju u neevropskoj umetničkoj muzici i u popularnim muzičkim stilovima kao što su džez i bluz. Još jedna razlika je da, dok većina popularnih stilova adaptira formu pesme (strofična forma) ili derivaciju tog oblika, za klasičnu muziku je karakterističan njen razvoj visoko sofisticiranih oblika instrumentalne muzike, kao što su koncert, simfonija, sonata, i mešovitih vokalnih i instrumentalnih stilova poput opere koji, pošto su zapisani, mogu da podrže veće forme i poprime visok nivo složenosti.
Termin „klasična muzika“ se nije pojavio sve do ranog 19. veka, kad se želelo da se jasno kanonizuje i izdvoji razdoblje Johana Sebastijana Baha i Betovena kao zlatno doba ovog muzičkog pravca. Najranije reference za „klasičnu muziku“ u Oksfordskom engleskom rečniku potiču iz perioda oko 1836.godine.
Opseg klasične muzike
Klasična muzika obuhvata vrlo široku lepezu muzičkog, umetničkog stvaranja. U oblast klasične muzike spadaju: kamerna muzika, koncertna ili koncertantna muzika (za jedan, dva ili više solističkih instrumenata i orkestar), simfonijska muzika, oratorijumska (vokalno-instrumetnalna muzika), za vokalne soliste, hor i orkestar, i operska muzika.
Pod pojam klasične muzike može se podvesti (iako se to često ne čini) i tzv. stara muzika, muzika koju su stvarali poznati ili anonimni stvaraoci iz evropskog srednjeg veka i renesanse. Sa razvojem muzičke teorije, estetike i istorije, period postojanja klasične muzike i dela koja ona obuhvata, sve se više pomera na ranija razdoblja evropske istorije, što je vrlo dobra, ohrabrujuća pojava.
Klasična muzika napokon obuhvata i brojne umetnike (stvaraoce i izvođače) koji su je tokom vremena, sve do naših dana učinili veoma poznatom i popularnom širom sveta. Svaki stvaralac, kompozitor, bio je i ostao predstavnik specifičnog stilskog pravca pod čijim je uticajem stvarao. Barok, klasicizam, romantizam, impresionizam, moderna avangardna stremljenja, sve su to stilski pravci koji su dali brojne umetnike — kompozitore i izvođače, vokalne ili instrumentalne.
Sve u svemu, klasična muzika je najobuhvatnije i najraskošnije područje umetničko-muzičkog stvaranja, koje je, ipak, rođeno iz prvobitne, izvorne narodne muzičke kulture, udahnuvši joj uzvišen umetnički muzički karakter i izraz.
Comments