Pajac ili Klovn, smešni ljudi sa crvenim okruglim nosom, šarene kose, velikih cipela. Njihov cilj je da zasmejavaju i zabavljaju sve oko sebe. A kako su oni nastali?
Klovnovi se prvi put pojavljuju 2.400 godina pre nove ere, u starom Egiptu,
ali i u staroj Grčkoj i Rimskom carstvu.
Nakon ovog perioda, u srednjem veku se njihova uloga, ali i izgled promenio, pa su u ovom istorijskom periodu klovonovi bili dvorske lude. Imali su priliku da zabavljaju sve koji žive na dvoru, a najčešće su im teme za ismevanje bile vezane za kralja, ponašanje plemića i njihov život.
Reč klovn je verovatno nemačkog porekla i po svom obliku srodna je frizijskoj reči klönne – nespretan čovek i staroj engleskoj reči clyne – metalna grudva. Jedna od najranijih upotreba reči javlja se u jednoj od Šekspirovih predstava i ima značenje „nespretnog, šašavog smotanka„, a u korenu ove reči je i stara danska reč klunni koja nosi isto značenje.
Klovnovi kakve ih danas poznajemo osmislio je Jozef Grimaldi, zabavljač iz Londona, oko 1800. godine. Njegova uloga bila je da glumi pajaca pantomimičara po imenu Džoji, zbog čega je “morao” da oboji lice.
U to vreme je u Francuskoj publiku zasmejavao Žan Gaspar Debro Pjero, čije je lice bilo belo, a obrve i usne obojene u crveno. Njegova krijera zabavljača završila se kada je ubio jednog dečaka koji mu se rugao, zbog čega je prozvan klovnom ubicom.
Klovnovi kao deo cirkusa
Kada je 1892. godine izvedena italijanska opera “Pajaci” doživela je veliki uspeh. Glavni lik u operi je klovn koji ubija svoju ženu jer mu je bila neverna. Nakon toga, klovnovi postaju sastavni deo svih tačaka u cirkusu. Uskoro oni počinju da predstavljaju simbol prkošenja smrti.
Do kraja 19. veka cirkus i klovnovi uživali su veliku popularnost u Americi,pogotovo klovnovi sa tužnim licem. Polovinom 20. veka klovnovi su počeli da predstavljuju blesave likove koji zabavljaju decu.
Kao odgovor na bedu i jad pojavili su se u Evropi karakteri klovnova skitnica, među njima majstor nad majstorima – Čarli Čaplin. Putovao je iz Engleske u Ameriku na prelazu vekova i iskoristio prednost novog medija: otkriće filma 1890-ih. Zabavljači svoje veštine naučene u cirkusu i muzičkim dvoranama prilagođavaju filmskom platnu i scenarijima: Stanlio i Olio, Baster Kiton, i Čaplin.
„Ja ću uvek biti i ostati samo jedan običan klovn.
To me postavlja na daleko viši nivo od bilo kog političara.“ Čarli Čaplin
